Αν είχα ένα ευρώ για κάθε φορά που χτυπάει το τηλέφωνο και κάποιος από την οικογένεια ή τους φίλους μου με ρωτάει «έχω το τάδε τρόφιμο τόσες μέρες στο ψυγείο… να το φάω ή να το πετάξω;»…
Είναι αλήθεια ότι με λίγο περισσότερη προσοχή (ή με λίγη περισσότερη γνώση) δε θα πετούσαμε ούτε τα μισά από αυτά που θεωρούμε ακατάλληλα. Η σπατάλη τροφίμων #foodwaste έχει περιγραφεί ως το πιο «χαζό» πρόβλημα του κόσμου, “the world’s dumbest problem”. Κι αυτό γιατί πολύ συχνά πετάμε τρόφιμα τα οποία στην πραγματικότητα είνα κατάλληλα για βρώση. Πώς οδηγούμαστε σε αυτή την απόφαση, όμως; Μήπως απλά δεν είμαστε σίγουροι αν πρέπει ή όχι να το φάμε; Ελπίζω μετά από την ανάγνωση αυτού του άρθρου να αισθάνεστε μεγαλύτερη σιγουριά για το τι πρέπει να πεταχτεί και τι όχι.
Ας ξεκινήσουμε με μία γενική αρχή: Όταν δεν ξέρω αν πρέπει να το φάω ή να το πετάξω, τότε βοηθάει να θυμάμαι ότι πετάω αυτό που είναι επικίνδυνο. Όχι αυτό που δεν μου αρέσει στο μάτι. Εξηγώ παρακάτω.
Λαχανικά
Ό,τι δεν είναι όμορφο δεν είναι απαραίτητα ακατάλληλο για να το φας. Αυτό σημαίνει ότι μία ντομάτα που έχει ζαρώσει στην επιφάνεια, εξαιτίας της αφυδάτωσης ή ένα λαχανικό που δεν είναι πια φρέσκο μπορεί ακόμα να φαγωθεί. Σίγουρα δε θα είναι ευχάριστο μέσα σε μία σαλάτα με φρέσκα λαχανικά, αλλά θα μπορούσε να μπει σε μία συνταγή όπου μετά το μαγείρεμα θα «κρυφτεί η ασχήμια του».
Συμπέρασμα: Τα λαχανικά μουχλιάζουν και τότε τα πετάμε, διότι αυτό είναι θέμα ασφάλειας. Αν όμως δεν είναι μουχλιασμένα δεν συντρέχει λόγος ασφάλειας, συνεπώς τα τρώμε έστω κ αν είναι καλύτερο να τα μαγειρέψουμε.
Φρούτα
Πόσες φορές είδες ένα ροδάκινο ή ένα μήλο με ένα καφέ σημάδι. Ακόμα και μία μπανάνα μπορεί να την ξεφλουδίσεις και να ανακαλύψεις ότι ένα μέρος στο εσωτερικό της είναι καφέ. Τι κάνεις με αυτό το φρούτο; Σίγουρα δεν το πετάς. Ένα χτυπημένο φρούτο θα καταλήξει να έχει αυτή την όχι τόσο ελκυστική όψη, αλλά και πάλι δεν τίθεται θέμα ασφάλειας.
Συμπέρασμα: Απλά κόψε το χτυπημένο κομμάτι και φάε το υπόλοιπο φρούτο.
Γαλακτοκομικά
Έχεις προσέξει ότι στην ημερομηνία λήξης πολλά προΐόντα γράφουν «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» ή «best before»; Σε κάποια γαλακτοκομικά όπως το γάλα μακράς διάρκειας βλέπουμε να αναγράφεται αυτή η φράση αντί για την «ημερομηνία λήξης». Αυτό έχει μεγάλη σημασία. Σημαίνει ότι το τρόφιμο δεν λήγει την συγκεκριμένη ημερομηνία, απλά είναι προτιμότερο να καταναλωθεί εώς τότε, διότι εώς τότε διατηρεί όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του (οσμή, γεύση, χρώμα κλπ.). Στην περίπτωση που δεν καταναλωθεί μέχρι την ημέρα εκείνη, όμως, δεν το πετάμε χωρίς καν να το ανοίξουμε.
Και τότε τι κάνουμε; Ακολούθησε τα παρακάτω βήματα:
- Ανοίγουμε τη συσκευασία.
- Τσεκάρουμε την επιφάνεια αν αυτό είναι δυνατό. Αν δούμε κάποια μούχλα ή αλλαγή στο χρώμα (κιτρίνισμα ή κόκκινο χρώμα) το πετάμε, φυσικά.
- Ελέγχουμε την οσμή. Αν δεν μας φαίνεται οικεία πάλι το πετάμε.
- Τσεκάρουμε επίσης τη σύσταση. Αν το γάλα έχει κόψει, φυσικά δεν θα το καταναλώσουμε.
- Αν όλα τα παραπάνω είναι όπως τα περιμένουμε, τότε μπορούμε να το φάμε.
Προσωπικά, την πιο πάνω διαδικασία την εφαρμόζω ακόμα και στο γιαούρτι, που έχει ημερομηνία λήξης και όχι «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από». Έχω καταναλώσει γιαούρτια που έχει περάσει η ημερομηνία λήξης τους , αφού τα έχω τσεκάρει με τον προαναφερόμενο οργανοληπτικό έλεγχο. Και φυσικά έχει τύχει να αναπτυχθεί μούχλα σε γιαούρτι του οποίου δεν έχει περάσει η ημερομηνία λήξης. Το πέταξα.
Συμπέρασμα: Πάντα να κάνεις οργανοληπτικό έλεγχο και να εμπιστεύεσαι τις αισθήσεις σου. Η ημερομηνία λήξης βοηθά, αλλά δεν είναι απόλυτο κριτήριο.
Κρέας και Ψάρι
Το κρέας (τόσο το κόκκινο όσο και το λευκό) και το ψάρι είναι από τα πιο ευαλλοίωτα τρόφιμα. Επίσης, είναι από τα τρόφιμα που φέρουν τους μεγαλύτερους πληθυσμούς σε παθογόνους μικροοργανισμούς. Μην πανικοβάλεσαι, όμως, χωρίς λόγο. Αν συντηρηθούν όπως πρέπει και ψηθούν καλά δεν αποτελούν κίνδυνο. Το πρόβλημα προκύπτει αν τα κρατήσουμε στο ψυγείο για μέρες χωρίς να τα μαγειρέψουμε ή αν η θερμοκρασία του ψυγείου μας δεν είναι η κατάλληλη. Και πάλι εδώ η μύτη μας κάνει τη δουλειά. Αν λοιπόν αποψύξαμε το κοτόπουλο και ξεχάσαμε να το μαγειρέψουμε τότε εφαρμόζουμε το τεστ της όσφρησης. Αν παρατηρήσουμε κάποια περιέργη οσμή δεν υπάρχει λόγος να το συζητάμε παραπάνω.
Συμπέρασμα: Καλό είναι το κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια να μην υπόκεινται σε τεστ ασφάλειας, αλλά να συντηρούνται και να μαγειρεύονται σωστά.
Γυάλινα βάζα
Τα γυάλινα βάζα μπορεί να περιέχουν ποικιλία διαφορετικών προϊόντων, όπως μαρμελάδες, σάλτσες, αλείμματα καρπών ή άλλα. Εδώ υπάρχει ένα κοινό τεστ: πίεσε το μεταλλικό καπάκι στο κέντρο του. Αν παρατηρήσεις ότι όντως πιέζεται προς τα μέσα και επανέρχεται (μαζί με ένα χαρακτηριστικό κλικ), τότε πετάμε το προϊόν. Στην περίπτωση αυτή φαίνεται ότι το βάζο έχει πάρει αέρα στο εσωτερικό, ενώ θα έπρεπε να είναι κλεισμένο αεροστεγώς. Τότε η αλλοίωση του είναι πολύ πιθανή και δεν χρειάζεται να το ρισκάρουμε.
Ζυμαρικά/ρύζι
Τα ζυμαρικά και τα ρύζια γενικά δεν χαλάνε. Το μόνο που μπορεί να συμβεί είναι να αναπτυχθεί μέσα στη συσκευασία κάποιο έντομο, το οποίο ακόμα και να το φάμε δεν θα πάθουμε τίποτα. Το θέμα λοιπόν είναι ποιοτικό και όχι ασφάλειας του τροφίμου.
Συμπέρασμα: Ακόμα και αν πέρασε η ημερομηνία «ανάλωσης κατά προτίμηση πριν από», αν δεν δούμε πεταλούδα ή άλλο έντομο καταναλώνουμε τα ζυμαρικά ή τα ρύζια μας κανονικά.
Όσπρια
Το ίδιο συμβάινει και με τα όσπρια. Το ζήτημα είναι καθαρά ποιοτικό και αυτό γιατί όχι μόνο μπορεί να υπάρξει κάποιο έντομο ή ακόμη και αυγά μέσα στη συσκευασία πριν ή μετά την ημερομηνία «ανάλωσης κατά προτίμηση πριν από», αλλά και επειδή τα όσπρια αν πολυκαιρίσουν θα βράζουν δύσκολα ή και καθόλου. Επιπλέον, δεν θα είναι το ίδιο νόστιμα σε σύγκριση με το «φρέσκο όσπριο».
Συμπέρασμα: Δεν κινδυνεύουμε από τίποτα, απλώς μπορεί να μη μας αρέσουν. Για να το αποφύγουμε αυτό αγοράζουμε όσπρια ανάλογα με την εποχή παραγωγής τους και δεν τα κρατάμε στο ντουλάπι για μήνες.
Τι αποκόμισες;
Τώρα μπορείς καλύτερα να κρίνεις αν ήρθε η ώρα να πετάξεις ή όχι τα τρόφιμα που μείνανε για περισσότερο καιρό στο ντουλάπι ή το ψυγείο σου. Έτσι μπορείς να συμβάλλεις κ εσύ στην παγκόσμια τάση του zero food waste (μηδενική σπατάλη τροφίμων).
Και μιας που σήμερα είναι η Διεθνής Ημέρα Ευαισθητοποίησης για την Απώλεια και Σπατάλη των Τροφίμων, σε προτρέπουμε να κάνεις το τεστ του eufic για να ανακαλύψεις τις ικανότητες σου στη μείωση της!
Μπες εδώ:
