Μεγαλώσαμε σε μία εποχή όπου όλοι είχαν μία άποψη σχετικά με το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να τρώμε. Η γνωστή κουλτούρα της δίαιτας έχει περάσει στο DNA μας. Τα «απαγορευμένα» φαγητά, μοιραία έγιναν και τα πιο ποθητά. Ποιος δεν λιγουρεύεται ένα γλυκό με σοκολάτα ή μία πίτσα με πολλά λιπαρά τυριά επάνω; Αλλά φυσικά πρέπει να συγκρατηθούμε και να μην υποκύψουμε σε αυτές τις «αμαρτίες». Σωστά;
Λοιπόν, ήρθε η ώρα να κοιτάξουμε τις λιγούρες από μία άλλη οπτική. Το σίγουρο είναι ένα: Αν είσαι άνθρωπος έχεις λιγούρες. Είναι κάτι φυσιολογικό. Ας δούμε, όμως, πώς προκύπτουν αυτές για να μπορέσουμε να τις καταλάβουμε καλύτερα.
Το συναισθηματικό φαγητό
Οι λόγοι για τους οποίους τρώμε είναι πιθανό να είναι εντελώς ανεξάρτητοι από την πείνα. Τρώμε για κοινωνικούς λόγους, για την παρέα, γιατί μας κέρασαν, για να περάσουμε καλά, ή ακόμα και από περιέργεια, για να δοκιμάσουμε κάτι νέο, για να γνωρίσουμε μια διαφορετική κουζίνα, για να ταξιδέψουμε κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Όλοι οι παραπάνω λόγοι είναι αποδεκτοί λόγοι για να φάει κανείς. Κι αυτό γιατί το φαγητό είναι πολλά περισσότερα από τα θρεπτικά συστατικά και τις θερμίδες (ενέργεια) που περιέχει. Κάποιες φορές, όμως, τρώμε για να «διαχειριστούμε» κάποιες δύσκολες καταστάσεις. Τη μοναξιά, τη βαρεμάρα, το θυμό κλπ. Αυτό από μόνο του δεν είναι κάτι κακό. Χρειάζεται να αποδεχτούμε την ανθρώπινη φύση μας και να κατανοήσουμε ότι κάποιες φορές θα συμβεί αυτό και είναι ΟΚ. Αρκεί να υπάρχουν και άλλες επιλογές. Να μην είναι το φαγητό η μόνη διέξοδος. Γιατί έτσι θα καταλήξουμε να έχουμε μία μη υγιή σχέση μαζί του. Και αυτό θα φανεί στο σώμα και στους δείκτες υγείας μας, αργά ή γρήγορα.
Η διαφήμιση
Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που τρώνε συναισθηματικά επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τις διαφημίσεις που αφορούν φαγητά. Τα Mac Donald’s για παράδειγμα κάνουν πολύ καλή δουλειά με τις διαφημίσεις. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ποθούμε πιο εύκολα ένα τρόφιμο όταν έχουμε δει μία (ή και περισσότερες) ελκυστικές διαφημίσεις για αυτό. Επιπλέον, οι επαναλμβανόμενες διαφημίσεις φαίνεται να προκαλούν και επαναλμβανόμενες σκέψεις γύρω από αυτά τα φαγητά, δημιουργώντας έτσι κάτι σαν εμμονή και καταλήγοντας, τελικά, στην κατανάλωσή τους.
Ο περίγυρος
Είναι αλήθεια ότι ο κοινωνικός μας περίγυρος παίζει σημαντικό ρόλο στις διατροφικές συνήθειες τις οποίες καλλιεργούμε. Η επιστημονική έρευνα αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι που έχουν λιγούρες για τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες και ενέργεια, έχουν δει τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής τους να κάνουν το ίδιο. Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι παιδιά, στα οποία προσέφεραν φαγητό ως παρηγοριά, θα έχουν δυόμιση φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν συναισθηματική υπερφαγία, ως ενήλικες.
Τι μπορείς να κάνεις;
Αν αναρωτιέσαι κι εσύ για το πώς να αντιμετωπίσεις τις λιγούρες, τότε καλό είναι να σκεφτείς ότι το να τις αποφεύγεις απλώς δεν είναι η λύση. Συνέχισε να διαβάζεις και θα λυθεί κάθε απορία σου.
Μη φοβάσαι τις λιγούρες
Όταν ποθούμε ένα φαγητό, τότε η απαγόρευση μπορεί να επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι αν θέλουμε κάτι να το καταναλώσουμε. Αρκεί πραγματικά να το χρειαζόμαστε και όχι να είναι το μέσο που θα καλύψει το εσωτερικό μας κενό. Τι εννοούμε; Πολύ απλά να απενοχοποιήσεις το φαγητό. Όταν έχεις λιγούρα για σοκολάτα, φάε τη σοκολάτα. Όταν αισθάνεσαι ότι η σοκολάτα σου χρειάζεται για να καλύψει κάποια συναισθηματική ανάγκη τότε ψάξε καλύτερα για να δεις τι χρειάζεται. Σε αυτό θα σε βοηθήσει η ενσυνείδητη διατροφή.
Φρόντισε αν έρθεις σε καλύτερη επαφή με τον εσωτερικό σου κόσμο. Μάθε ν’ αναγνωρίζεις τα συναισθήματα σου και όχι να τα αποφεύγεις. Μάθε να ακούς τα σημάδια του σώματός σου σχετικά με την πείνα, την πληρότητα, την όρεξη. Όσο καλλιεργείς μία καλύτερη σχέση με το σώμα σου καλλιεργείς μία καλύτερη σχέση με το φαγητό ταυτόχρονα.
Μία έρευνα του 2020 έδειξε ότι όσοι ακολουθούσαν μία διαισθητική διατροφή (ένας τρόπος διατροφής που συγγενεύει πολύ με την ενσυνείδητη διατροφή στην οποία αναφέρομαι) είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές, όπως η υπερφαγία.
Απελευθέρωσε τις σκέψεις γύρω από το φαγητό
Σταμάτα να σκέφτεσαι ότι το φαγητό είναι μαύρο ή άσπρο. Υγιεινό ή ανθυγιεινό. Παχυντικό ή αδυνατιστικό. Κάτι τέτοιο απλά δεν υφίσταται. Οι τροφές μπορούν να μας παχύνουν ή να μας βοηθήσουν να αδυνατίσουμε ανάλογα με το πόσο πολύ, πόσο σύχνα και με ποιούς συνδυασμούς τις καταναλώνουμε. Με το ίδιο σκεπτικό μία τροφή δε μπορεί να μας φέρει καλή υγεία, ούτε και κακή. Εξαρτάται από την ποσότητα και τη συχνότητα κατανάλωσης. Αν αφήσουμε τον εαυτό μας ελεύθερο, με οδηγό το σώμα και τις ανάγκες του θα ανακαλύψουμε ότι υπάρχει ένας τρόπος να συμπεριλαμβάνουμε στην διατροφή μας τα πάντα. Και πιστεψέ με, μόνο αυτό δουλεύει.
Εμπιστεύσου το σώμα σου
Ίσως τα παραπάνω σε τρομάζουν. Συνήθως η ελευθερία μας δημιουργεί μία αίσθηση απώλειας του ελέγχου. Μπορεί να νομίζεις ότι αν φας αυτό που σου αρέσει τότε θα το παρακάνεις και θα παχύνεις. Και εγώ θα σου πω ότι πράγματι μπορεί να συμβεί και αυτό. Όμως θα έχεις κερδίσει κάτι μεγαλύτερο. Το δικαίωμα να επιλέγεις τι θα φας, το δικαίωμα να επιλέγεις να θρέφεις το σώμα σου καθημερινά και φυσικά το δικαίωμα να απολαμβάνεις τις λιγούρες όταν πραγματικά εμφανίζονται. Χωρίς να ακολουθούν τύψεις και τιμωρητικές συμπεριφορές. Τελικά το φαγητό θα είναι απόλαυση και με αυτόν τον τρόπο σε βάθος χρόνου θαν καταφέρεις να έχεις ένα υγιές και σταθερό βάρος.
Ενσυνείδητη διατροφή και λιγούρες
Εφάρμοσε τις παρακάτω συμβουλές και θα δεις ότι οι λιγούρες σου σύντομα θα μειωθούν σε σημαντικό βαθμό.
-
- Να τρως όταν πεινάς, αλλά να μη φτάνεις ποτέ σε ακραία επίπεδα πείνας
-
- Για να πετύχεις το παραπάνω να τρως κάτι κάθε περίπου 3 ώρες
-
- Να τρως ολοκληρωμένα γεύματα που να περιλαμβάνουν τροφές που σου αρέσουν αλλά ταυτόχρονα και τροφές που γνωρίζεις ότι έχουν θρεπτική αξία (πχ. ολικής άλεσης, καλές πηγές πρωτεΐνης, φρούτα και λαχανικά)
-
- Να καταναλώνεις το γεύμα σου σε ήρεμο περιβάλλον συγκεντρώνοντας όλες σου τις αισθήσεις στη διαδικασία του φαγητού (όραση, οσμή, αφή, ακοή, γεύση)
-
- Να απολαμβάνεις κάθε μπουκιά, μασώντας αργά
-
- Να τρως μέχρι να αισθάνεσαι ικανοποιημένος, όχι σκασμένος
-
- Να αισθάνεσαι ευγνωμοσύνη για το φαγητό που έχεις
Πηγές:
Hazzard, V.M., Telke, S.E., Simone, M. et al. Intuitive eating longitudinally predicts better psychological health and lower use of disordered eating behaviors: findings from EAT 2010–2018. Eat Weight Disord 26, 287–294 (2021). https://doi.org/10.1007/s40519-020-00852-4
Kemp, E., Bui, M. & Grier, S. Eating Their Feelings: Examining Emotional Eating in At-Risk Groups in the United States. J Consum Policy 34, 211–229 (2011). https://doi.org/10.1007/s10603-010-9149-y
