Σίγουρα θα έχεις παρατηρήσει άτομα στον περίγυρό σου που ανησυχούν για την εμφάνιση τους, την υγεία και το βάρος τους. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να συμβαίνει σε όλους μας κατά καιρούς και δεν είναι απαραίτητα ανησυχητικό, αλλά αντίθετα μπορεί να είναι και απαραίτητο (όταν για παράδειγμα η υγεία μας βρίσκεται σε κίνδυνο λόγω του υπερβάλλοντος βάρους). Αν όμως παρατηρείς μία μόνιμη ενασχόληση με το βάρος και το σχήμα του σώματος, μία εμμονή με τη διατροφή και τα νούμερα της ζυγαριάς, μία συνεχή ανησυχία για την απώλεια βάρους, τότε αυτά μπορεί να είναι σημάδια διατροφικής διαταραχής (ΔΔ). Κάτι που οι περισσότεροι δεν αναλογίζονται είναι ότι η διατροφική διαταραχή χρειάζεται υποστήριξη από το περιβάλλον.
Συνέχισε να διαβάζεις για να μάθεις τι μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις στην καλύτερη έκβαση της νόσου, για αυτούς τους ανθρώπους.
Η διατροφική διαταραχή δεν είναι μία επιλογή
Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να γνωρίζεις για να είσαι σε θέση να βοηθήσεις έναν άνθρωπο με ΔΔ είναι ότι δεν πρόκειται για μία επιλογή του ίδιου του ατόμου, που όποτε θέλει τη σταματά. Πρόκειται για μία σοβαρή ασθένεια που επηρεάζει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική του υγεία, δηλαδή τα συναισθήματα και τον τρόπο σκέψης του. Το τελευταίο πράγμα που θα βοηθούσε είναι να ασκήσεις κριτική για αυτό το “lifestyle”. Προσπάθησε, λοιπόν, να αποφύγεις να εκφέρεις κάθε είδους γνώμη για τον τρόπο ζωής του ατόμου και αντ’αυτού δοκίμασε να τον/την υποστηρίξεις με έναν από τους παρακάτω τρόπους.
Μπορείς να μάθεις ακόμα περισσότερα για την αντιμετώπιση των ΔΔ, εδώ.
Βοήθησέ τους να χτίσουν την αυτοπεποίθησή τους
Οι διατροφικές διαταραχές συνδέονται με χαμηλή αυτοπεποίθηση. Η επιστημονική κοινότητα θεωρεί ότι η χαμηλή αυτοπεποίθηση αποτελεί καθολικό παράγοντα κινδύνου για όλες τις διατροφικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της Ψυχογενούς Ανορεξίας, της Ψυχογενούς Βουλιμίας και της Διαταραχής Υπερφαγίας, οδηγώντας το άτομο σε μία προοδευτική ευαλωτότητα απέναντι στην παθολογική πρόσληψη τροφής. Πρόσφατη μελέτη (2020), μάλιστα, αποκαλύπτει ότι όσο χαμηλότερα βρίσκεται κανείς σε μία κλίμακα μέτρησης της αυτοπεποίθησης (Rosenberg scale), τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να αναπτύξει μία διατροφική διαταραχή.
Αυτό που θα μπορούσες να κάνεις, λοιπόν, για ένα άτομο του περιβάλλοντός σου είναι να τονώσεις την αυτοπεποίθηση του, θυμίζοντας του για ποιους λόγους πιστεύεις ότι έχει αξία ως προσωπικότητα, άσχετα με το βάρος και το σχήμα του σώματός του. Μπορείς να πεις φράσεις, όπως:
- Πιστεύω ότι είσαι σπουδαίος/α, που …
- Σε εκτιμώ ως άνθρωπο, γιατί …
- Είμαι τυχερός/ή που σε έχω στη ζωή μου.
Προσπάθησε να τους συμπεριλαμβάνεις στην καθημερινότητά σου
Όπως και πριν την εμφάνιση της ΔΔ, συνέχισε να καλείς αυτούς τους ανθρώπους στο σπίτι, στις εξόδους και στις δραστηριότητες που κάνατε και παλιά. Μπορεί να μην φαίνονται πρόθυμοι να ακολουθήσουν, αλλά σίγουρα τους χαροποιεί το γεγονός ότι τους συμπεριλαμβάνουν και του υπολογίζουν, όπως και πριν. Δείξε ότι η παρέα τους είναι σημαντική για σένα, έτσι θα αισθανθούν ότι έχουν αξία ως άνθρωποι και αυτό προοδευτικά μπορεί να βοηθήσει στην έκβαση της νόσου.
Άκουσε τους
Τα άτομα με ΔΔ χρειάζονται τον χρόνο σου, όχι την κριτική σου. Όταν είσαι μαζί τους προσπάθησε να ακούσεις αυτό που έχουν να σου πουν, χωρίς να διαφωνείς μαζί τους. Γνωρίζουμε το πόσο απαιτητικό task είναι αυτό, γιατί οι πεποιθήσεις τους μπορεί να είναι βαθιά προβληματικές. Αν, όμως, σπεύσεις να απαντήσεις αυτό που πραγματικά πιστεύεις είναι πολύ πιθανό να θέσεις σε κίνδυνο την εμπιστοσύνη τους και τη σχέση σας. Αντίθετα, αυτό που σίγουρα θα βοηθήσει είναι να αισθανθούν τη σιγουριά ότι έχουν έναν άνθρωπο στο πλευρό τους. Δώσε τους χρόνο και κατανόηση και μην ξεχνάς ότι κανείς δεν περιμένει από εσένα να έχεις όλες τις απαντήσεις.
Μπορείς να πεις πράγματα όπως:
- Συναισθάνομαι ότι υποφέρεις, τι μπορώ να κάνω για σένα;
- Ακούγεται τρομερό αυτό που περνάς, μπορώ να σε βοηθήσω;
- Είμαι εδώ για να σε ακούσω όποτε το θελήσεις.
Είναι πολύ συχνό φαινόμενο, τα άτομα με ΔΔ να χάνουν τις επαφές με φίλους και γνωστούς, οπότε, αν πρόκειται για ένα σημαντικό για σένα άτομο, φρόντισε να παραμείνεις εκεί για εκείνον/η και να το γνωρίζει.
Υπάρχει περίπτωση να χρειαστούν βοήθεια παρά τη θέλησή τους;
Αυτό μπορεί να συμβαίνει στην περίπτωση της Ψυχογενούς Ανορεξίας, όταν το άτομο έχει χάσει επικίνδυνα πολύ βάρος και μπαίνουν σε κίνδυνο η ζωή και η υγεία του. Ένα άτομο που βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση είναι πολύ πιθανό να μη μπορεί να σκεφτεί καθαρά και να πάρει αποφάσεις για τον εαυτό του, ενώ ταυτόχορνα οι επιπλοκές που ακολουθούν την ασιτία απειλούν κυριολεκτικά τη ζωή του. Γι’αυτό και γίνεται να νοσηλευτεί παρά τη θέληση του.
Συμπερασματικά
Όση αμηχανία και αν σου προκαλεί η εμφάνιση μίας ΔΔ σε ένα δικό σου άτομο, θυμήσου ότι αυτό που έχουν περισσότερο ανάγκη είναι η αγάπη και η αποδοχή από τους κοντινούς τους ανθρώπους. Στάσου δίπλα τους, χωρίς κριτική διάθεση και συμβουλέψου έμπειρους ειδικούς που θα αναλάβουν την αποκατάστασή τους και θα τη φέρουν εις πέρας με επιτυχία. Μην ξεχνάς ότι η διατροφική διαταραχή χρειάζεται υποστήριξη από το περιβάλλον.
Πηγές:
Low Self-Esteem as a Risk Factor for Eating Disorders, Isabelle-Sophie O. Colmsee, Petra Hank, and Michael Bošnjak, Zeitschrift für Psychologie 2021 229:1, 48-69
Mora, F., Fernandez Rojo, S., Banzo, C., & Quintero, J. (2017). The impact of self-esteem on eating disorders. European Psychiatry, 41(S1), S558-S558. doi:10.1016/j.eurpsy.2017.01.802
Silverstone PH. Is chronic low self-esteem the cause of eating disorders? Med Hypotheses. 1992 Dec;39(4):311-5. doi: 10.1016/0306-9877(92)90054-g. PMID: 1494317.
https://www.nimh.nih.gov/health/publications/eating-disorders
