Τα τελευταία χρόνια η σχέση της χοληστερίνης με τη διατροφή έχει απασχολήσει πολύ, τόσο την επιστημονική κοινότητα όσο και τον απλό κόσμο, που χρειάζεται κάθε φορά να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα. Εάν αισθάνεσαι και εσύ ένα μπέρδεμα γύρω από το τι ισχύει και τι όχι, είμαστε εδώ για να σε βοηθήσουμε. Συνέχισε να διαβάζεις για να ανακαλύψεις τι είναι μύθος και τι αλήθεια γύρω από τη χοληστερίνη.
Μύθος 1: Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερίνη δεν ανεβάζουν τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα μου.
Αλήθεια:
Αυτό δεν ισχύει για όλες τις τροφές. Η σχέση της χοληστερίνης με τη διατροφή είναι περισσότερο πολύπλοκη. Πολλές τροφές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερίνη είναι πιθανό να έχουν, επίσης, πολλά κορεσμένα λιπαρά. Οι τροφές με κορεσμένα λιπαρά είναι αυτές που, τελικά, ανεβάζουν τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα. Τέτοιες τροφές είναι κυρίως ζωικά προϊόντα, όπως κόκκινο κρέας και λιπαρά τυριά. Αντίθετα, τα αυγά -που παλιά θεωρούνταν «εχθρός» λόγω της περιεκτικότητας του σε χοληστερόλη- διαθέτουν πολύ περισσότερα ακόρεστα λιπαρά (εκείνα που κάνουν καλό στη υγεία μας) από ό,τι κορεσμένα. Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι γαρίδες, που περιέχουν σχετικά υψηλά ποσοστά χοληστερόλης, αλλά παράλληλα ελάχιστο λίπος, πόσο μάλλον κορεσμένο. Οι γαρίδες, λοιπόν, είναι εντελώς απίθανο να ανεβάσουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα μας.
Μύθος 2: Η χοληστερίνη (σε κάθε μορφή) είναι κακή για την υγεία.
Αλήθεια:
Για να κατανοήσουμε τη σχέση της χοληστερίνης με τη διατροφή και την υγεία μας θα πρέπει να γνωρίζουμε τις λειτουργίες της σε βάθος. Η χοληστερίνη έχει κάποιους σημαντικούς ρόλους μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως τη σύνθεση ορμονών και τη δόμηση των μεμβρανών των κυττάρων μας. Τα οχήματα με τα οποία η χοληστερίνη ταξιδεύει μέσα στο σώμα μας τα ονομάζουμε λιποπρωτεΐνες. Υπάρχουν οι λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας ή αλλιώς HDL (High Density Lipoproteins) Και εκείνες που είναι χαμηλής πυκνότητας ή αλλιώς LDL (Low Density Lipoproteins). Έτσι έχουμε 2 ειδών «χοληστερίνες»:
Κακή χοληστερίνη είναι η «LDL». Οι χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες μεταφέρουν τη χοληστερόλη από το συκώτι – όπου συντίθεται – σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού μας. Σε αυτά τα κύτταρα συμπεριλαμβάνονται, φυσικά, και τα κύτταρα των αρτηριών, όπου εάν μεταφερθεί μεγάλη ποσότητα LDL σχηματίζεται αθηρωματική πλάκα και υπάρχει κίνδυνος για την υγεία της καρδιάς μας. Ο λόγος: Η αθηρωματική πλάκα είναι σαν ένας τοίχος, του οποίου το πάχος ολοένα και μεγαλώνει, όσο προστίθεται σε αυτό LDL χοληστερίνη.
Μεγαλώνοντας προκαλεί στένωση των αρτηριών (βλ. εικόνα) με αποτέλεσμα το αίμα να μην μπορεί να περάσει μέσα από αυτές και να φτάσει στην καρδιά. Έτσι, προκαλείται στηθάγχη ή καρδιακή προσβολή (έμφραγμα). Γι’αυτό και δεν θέλουμε μεγάλες ποσότητες LDL στο αίμα μας.
Καλή χοληστερίνη είναι η «HDL» και αυτό γιατί οι λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας μεταφέρουν την χοληστερόλη πίσω στο συκώτι μας, από όπου και αποβάλλεται. Για το λόγο αυτό χρειαζόμαστε υψηλή ποσότητα HDL, που απομακρύνουν τη χοληστερίνη από το αίμα μας.
Μύθος 3: Δεν χρειάζομαι φάρμακα για να ρίξω την υψηλή χοληστερίνη μου. Μπορώ να το καταφέρω με διατροφή και άσκηση.
Αλήθεια:
Η αλήθεια είναι λίγο πιο πολύπλοκη. Για κάποιους ανθρώπους ισχύει ότι η άσκηση και η διατροφή επαρκούν για τη διατήρηση της χοληστερίνης στα επιθυμητά, υγιή επίπεδα. Σε κάποιες, όμως, περιπτώσεις τα φάρμακα δεν μπορούν να αποφευχθούν. Ποιες είναι αυτές;
- Άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία. Πρόκειται για μία γενετική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλά επίπεδα κακής χοληστερίνης (LDL), ξεκινώντας από νεαρή ηλικία.
- Άτομα με καρδιαγγειακή νόσο. Σε αυτούς τους ανθρώπους μπορεί ήδη να υπάρχει στένωση αρτηριών και μεγάλος κίνδυνος εμφράγματος. Τα φάρμακα μειώνουν αυτόν τον κίνδυνο.
- Άτομα με διαβήτη. Αυτή η πάθηση μειώνει τα επίπεδα καλή χοληστερίνης (HDL) και αυξάνει εκείνα της κακής (LDL).
- Άλλες ομάδες ατόμων που βρίσκονται σε υψηλό ρίσκο για καρδιαγγειακή νόσο.
Μύθος 4: Δεν μπορώ να κάνω τίποτα για τη μείωση της χοληστερίνης μου.
Αλήθεια:
Μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα για να μειώσεις ή να κρατήσεις τη χοληστερίνη σου μέσα στα φυσιολογικά όρια. Μερικά από αυτά είναι:
- Υγιεινές επιλογές φαγητού.
Επίλεξε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και καλά λιπαρά (πολυακόρεστα, μονοακόρεστα) και απόφυγε εκείνες που περιέχουν μεγάλες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών.
- Φυσική δραστηριότητα σε καθημερινό επίπεδο.
Οι συστάσεις μιλάνε για 150 με 300 λεπτά φυσικής δραστηριότητας μέτριας έντασης την εβδομάδα. Αυτό μπορεί να μεταφραστεί ως 5 μέρες την εβδομάδα με 30’ γρήγορο περπάτημα την ημέρα.
- Διακοπή ή αποφυγή του καπνίσματος.
- Ιατρικό check up σε τακτά χρονικά διαστήματα.
- Έλεγχο του οικογενειακού ιστορικού. Έτσι θα γνωρίζεις αν η επικινδυνότητα για εσένα είναι μεγάλη.
Πηγές:
https://www.heartuk.org.uk/low-cholesterol-foods/foods-that-contain-cholesterol
