Aξία του ψαριού
Η διατροφική αξία των ψαριών αναμφισβήτητα είναι μεγάλη και επιβεβαιώνεται απο ένα σημαντικό όγκο πληροφοριών που διατίθενται μέσω βιβιογραφίας. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα πλεονεκτημάτων για την υγεία που σχετίζεται με δίαιτες που παρέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ψάρια και θαλασσινά. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν η υψηλή διατροφική τους αξία (καλή πηγή πρωτεΐνης, Ω3 λιπαρών οξέων και ιωδίου), η μείωση του κινδύνου για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια, η ανάπτυξη των ματιών και του εγκεφάλου και τέλος αλλά με μεγάλη σημασία για το σώμα, η καταπολέμηση των φλεγμονών. Αξίζουν μια μεγαλύτερη προσπάθεια για πιο συχνή κατανάλωση, δε νομίζεις;
Για όλους τους παραπάνω λόγους η ζήτηση για θαλασσινά σε όλο τον κόσμο γίνεται συνεχώς και μεγαλύτερη. Είναι λοιπόν αρκετά δύσκολο πλέον, να καλυφθούν οι ανάγκες σε θαλασσινά που προέρχονται απο την αλιεία. Aυτό έχει σαν αποτέλεσμα κάπου εδώ να μπαίνουν στην εξίσωση και οι υδατοκαλλιέργιες.
Τι είναι υδατοκαλλιέργεια
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (F.A.O) είναι η εκτροφή θαλάσσιων οργανισμών όπως τα ψάρια, τα καρκινοειδή και τα μαλάκια. Η υδατοκαλλιέργεια περιλαμβάνει τη καλλιέργεια πληθυσμών γλυκού και αλμυρού νερού υπό ελεγχόμενες συνθήκες και μπορεί να αντιπαραβληθεί με την εμπορική αλιεία, η οποία είναι η συλλογή άγριων ψαριών. Ένα ιδιαίτερο είδος της υδατοκαλλιέργεια αποτελεί και η ιχθυοκαλλιέργεια, η εκτροφή δηλαδή ψαριών.
Διάβασε παρακάτω περισσότερα για τα υπέρ και τα κατά των ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας.
Πλεονεκτήματα
- Όφελος για την κοινωνία
Η ιχθυοκαλλιέργεια θεωρείται από τις πλέον φιλικές (προς το ευρύτερο περιβάλλον) πρακτικές παραγωγής προϊόντων διατροφής. Τα προϊόντα της αποτελούν την αποδοτικότερη μέθοδο παραγωγής ζωικής πρωτεΐνης (σχέση χορηγούμενης / παραγόμενης πρωτεΐνης), ενώ κατ’ αναλογία τελικού προϊόντος, η παραγωγή τους απαιτεί λιγότερη χρήση ενέργειας και νερού, σε σχέση με τα εναλλακτικά ή/και ανταγωνιστικά παραγόμενα προϊόντα διατροφής (βοοειδή, χοιρινά.
Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), η υδατοκαλλιέργεια αποτελεί την πλέον αειφορική λύση στο παγκόσμιο επισιτιστικό πρόβλημα. Επιπλέον, τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας -που αποτελούν εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών- όταν παράγονται με αρχές και κανόνες ορθής πρακτικής συμβάλουν ουσιαστικά στη προστασία του περιβάλλοντος.
- Σταθερή ποιότητα και θρεπτική αξία
Οι μεγάλες μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας χρησιμοποιούν στοιχεία ιχνηλασιμότητας, τα οποία περιλαμβάνουν όλα τα δεδομένα για κάθε ψάρι, καθώς και τις καθημερινές του δραστηριότητες. Τέτοια είναι:
- το είδος ψαριού
- η θερμοκρασία νερού
- ποια ψάρια έφαγαν και πόση όρεξη είχαν
- η ποσότητα οξυγόνου στο νερό
- η όψη κ.α
Ιχνηλασιμότητα και κώδικες ορθής πρακτικής εφαρμόζονται σε όλα τα στάδια εκτροφής, συσκευασίας και εμπορίας ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας. Η καλή μεταχείριση των ψαριών εξαρτάται απο μια σειρά βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων μεταξύ των οποίων είναι οι συνθήκες διαβίωσης, η υγεία και η διατροφή τους. Στόχος είναι το τελικό προϊον να είναι φρέσκο, ποιοτικό, θρεπτικό, υγιεινό, συντηρημένο σωστά, απαλλαγμένο απο παθογόνα και εφάμιλλο με το άγριο πρότυπο.
- Προσιτή τιμή
Τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας διακινούνται σε αρκετά ανταγωνιστικές τιμές. Η προσιτή τους τιμή επομένως, είναι ένα ακόμα πλεονέκτημα που διαθέτουν. Κατά το πλείστον είναι πιο οικονομικά απο τα αντίστοιχα που προμηθεύεται κανείς μέσω της αλιείας. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της μεγαλύτερης προσφοράς και δεν θα πρέπει να συνδέεται με τη χαμηλή ποιότητα.
- Υγεία και ασφάλεια καταναλωτών
Μια σειρά καλών πρακτικών για να εξασφαλιστεί η υγεία και η ασφάλεια των καταλωτών περιλαμβάνει:
- Τη χρήση γενετικά μη τροποποιημένων πρώτων υλών
- Την παρακολούθηση του περιβάλλοντος μέσα απο ενδελεχείς ελέγχους και μετρήσεις
- Τον συνεχή έλεγχο της διαδικασίας εκτροφής σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας
Και με τα βαρέα μέταλλα τι γίνεται; Αρκεί να γνωρίζει κανείς το εξης:
Οι προμηθευτές που επιλέγονται απο τις μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας διαθέτουν πιστοποιήσεις για την ποιότητα των προϊόντων τους και τη εφαρμογή συστημάτων ISO/HACCP, πιστοποιήσεις τροφίμων, υγιεινής, ασφάλειας κ.τ.λ. Επιπλέον κάθε παρτίδα περνάει απο αυστηρό έλεγχο και απο τον ιχθυοκαλλιεργητή.
Μειονεκτήματα
- Περιορισμένη ποικιλία ειδών
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση ως προς τον συνολικό όγκο παραγωγής υδατοκαλλιέργειας, δυστυχώς παρέχει περιορισμένη ποικιλία στο καταναλωτικό κοινό. Οι πιο γνωστές ιχθυοκαλλιέργειες αφορούν την ιριδίζουσα πεστροφα, την τσιπούρα και το λαβράκι.
- Γεύση
Είναι γεγονός ότι τα ψάρια από την αλιεία υπερτερούν σε άρωμα και γεύση. Όπως έχουν δείξει “τυφλά τέστ” με καταναλωτές, μια όντως άγρια τσιπούρα χαρακτηρίζεται από αρώματα “φρέσκων καρκινοειδών/γαρίδας” και “φρέσκων φυκιών/θάλασσας” πολύ εντονότερα από αντίστοιχη εκτροφής. Αυτό είναι φυσικό! Σε όλα τα ζώα που αποτελούν τροφή του ανθρώπου, αυτά που μεγαλώνουν στην φύση έχουν καλύτερη γεύση και άρωμα, λόγω της μεγαλύτερης ποικιλίας στην τροφή τους.
- Τοξικές ουσίες
Η κοινή αντίληψη για τα εκτρεφόμενα ψάρια είναι ότι είναι πιο ‘’καθαρά’’ σε σύγκριση με τα αντίστοιχα φρέσκα. Ωστόσο ορισμένα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας εκτίθενται σε τοξικές ουσίες όπως τα αντιβιοτικά, ενώ παράλληλα δεν υπόκεινται σε ελέγχους. Οι ουσίες αυτές ενδέχεται να δημιουργήσουν πρόβλημα κυρίως σε ομάδες υψηλού κινδύνου όπως είναι οι έγκυες και οι θηλάζουσες.
Η διατροφική αξία των ψαριών αναμφισβήτητα είναι μεγάλη και επιβεβαιώνεται απο ένα σημαντικό όγκο πληροφοριών που διατίθενται μέσω βιβιογραφίας. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα πλεονεκτημάτων για την υγεία που σχετίζεται με δίαιτες που παρέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ψάρια και θαλασσινά. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν η υψηλή διατροφική τους αξία (καλή πηγή πρωτεΐνης, Ω3 λιπαρών οξέων και ιωδίου), η μείωση του κινδύνου για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια, η ανάπτυξη των ματιών και του εγκεφάλου και τέλος αλλά με μεγάλη σημασία για το σώμα, η καταπολέμηση των φλεγμονών. Αξίζουν μια μεγαλύτερη προσπάθεια για πιο συχνή κατανάλωση, δε νομίζεις;
Για όλους τους παραπάνω λόγους η ζήτηση για θαλασσινά σε όλο τον κόσμο γίνεται συνεχώς και μεγαλύτερη. Είναι λοιπόν αρκετά δύσκολο πλέον, να καλυφθούν οι ανάγκες σε θαλασσινά που προέρχονται απο την αλιεία. Aυτό έχει σαν αποτέλεσμα κάπου εδώ να μπαίνουν στην εξίσωση και οι υδατοκαλλιέργιες.
Τι είναι υδατοκαλλιέργεια
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (F.A.O) είναι η εκτροφή θαλάσσιων οργανισμών όπως τα ψάρια, τα καρκινοειδή και τα μαλάκια. Η υδατοκαλλιέργεια περιλαμβάνει τη καλλιέργεια πληθυσμών γλυκού και αλμυρού νερού υπό ελεγχόμενες συνθήκες και μπορεί να αντιπαραβληθεί με την εμπορική αλιεία, η οποία είναι η συλλογή άγριων ψαριών. Ένα ιδιαίτερο είδος της υδατοκαλλιέργεια αποτελεί και η ιχθυοκαλλιέργεια, η εκτροφή δηλαδή ψαριών.
Διάβασε παρακάτω περισσότερα για τα υπέρ και τα κατά των ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας.
Πλεονεκτήματα
- Όφελος για την κοινωνία
Η ιχθυοκαλλιέργεια θεωρείται από τις πλέον φιλικές (προς το ευρύτερο περιβάλλον) πρακτικές παραγωγής προϊόντων διατροφής. Τα προϊόντα της αποτελούν την αποδοτικότερη μέθοδο παραγωγής ζωικής πρωτεΐνης (σχέση χορηγούμενης / παραγόμενης πρωτεΐνης), ενώ κατ’ αναλογία τελικού προϊόντος, η παραγωγή τους απαιτεί λιγότερη χρήση ενέργειας και νερού, σε σχέση με τα εναλλακτικά ή/και ανταγωνιστικά παραγόμενα προϊόντα διατροφής (βοοειδή, χοιρινά.
Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), η υδατοκαλλιέργεια αποτελεί την πλέον αειφορική λύση στο παγκόσμιο επισιτιστικό πρόβλημα. Επιπλέον, τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας -που αποτελούν εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών- όταν παράγονται με αρχές και κανόνες ορθής πρακτικής συμβάλουν ουσιαστικά στη προστασία του περιβάλλοντος.
- Σταθερή ποιότητα και θρεπτική αξία
Οι μεγάλες μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας χρησιμοποιούν στοιχεία ιχνηλασιμότητας, τα οποία περιλαμβάνουν όλα τα δεδομένα για κάθε ψάρι, καθώς και τις καθημερινές του δραστηριότητες. Τέτοια είναι:
- το είδος ψαριού
- η θερμοκρασία νερού
- ποια ψάρια έφαγαν και πόση όρεξη είχαν
- η ποσότητα οξυγόνου στο νερό
- η όψη κ.α
Ιχνηλασιμότητα και κώδικες ορθής πρακτικής εφαρμόζονται σε όλα τα στάδια εκτροφής, συσκευασίας και εμπορίας ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας. Η καλή μεταχείριση των ψαριών εξαρτάται απο μια σειρά βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων μεταξύ των οποίων είναι οι συνθήκες διαβίωσης, η υγεία και η διατροφή τους. Στόχος είναι το τελικό προϊον να είναι φρέσκο, ποιοτικό, θρεπτικό, υγιεινό, συντηρημένο σωστά, απαλλαγμένο απο παθογόνα και εφάμιλλο με το άγριο πρότυπο.
- Προσιτή τιμή
Τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας διακινούνται σε αρκετά ανταγωνιστικές τιμές. Η προσιτή τους τιμή επομένως, είναι ένα ακόμα πλεονέκτημα που διαθέτουν. Κατά το πλείστον είναι πιο οικονομικά απο τα αντίστοιχα που προμηθεύεται κανείς μέσω της αλιείας. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της μεγαλύτερης προσφοράς και δεν θα πρέπει να συνδέεται με τη χαμηλή ποιότητα.
- Υγεία και ασφάλεια καταλωτών
Μια σειρά καλών πρακτικών για να εξασφαλιστεί η υγεία και η ασφάλεια των καταλωτών περιλαμβάνει:
- Τη χρήση γενετικά μη τροποποιημένων πρώτων υλών
- Την παρακολούθηση του περιβάλλοντος μέσα απο ενδελεχείς ελέγχους και μετρήσεις
- Τον συνεχή έλεγχο της διαδικασίας εκτροφής σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας
Και με τα βαρέα μέταλλα τι γίνεται; Αρκεί να γνωρίζει κανείς το εξης:
Οι προμηθευτές που επιλέγονται απο τις μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας διαθέτουν πιστοποιήσεις για την ποιότητα των προϊόντων τους και τη εφαρμογή συστημάτων ISO/HACCP, πιστοποιήσεις τροφίμων, υγιεινής, ασφάλειας κ.τ.λ. Επιπλέον κάθε παρτίδα περνάει απο αυστηρό έλεγχο και απο τον ιχθυοκαλλιεργητή.
Μειονεκτήματα
- Περιορισμένη ποικιλία ειδών
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση ως προς τον συνολικό όγκο παραγωγής υδατοκαλλιέργειας, δυστυχώς παρέχει ορισμένη ποικιλία στο καταναλωτικό κοινό. Οι πιο γνωστές ιχθυοκαλλιέργειες αφορούν την ιριδίζουσα πεστροφα, την τσιπούρα και το λαβράκι.
- Γεύση
Είναι γεγονός ότι τα ψάρια από την αλιεία υπερτερούν σε άρωμα και γεύση. Όπως έχουν δείξει “τυφλά τέστ” με καταναλωτές, μια όντως άγρια τσιπούρα χαρακτηρίζεται από αρώματα “φρέσκων καρκινοειδών/γαρίδας” και “φρέσκων φυκιών/θάλασσας” πολύ εντονότερα από αντίστοιχη εκτροφής. Αυτό είναι φυσικό! Σε όλα τα ζώα που αποτελούν τροφή του ανθρώπου, αυτά που μεγαλώνουν στην φύση έχουν καλύτερη γεύση και άρωμα, λόγω της μεγαλύτερης ποικιλίας στην τροφή τους.
- Τοξικές ουσίες
Η κοινή αντίληψη για τα εκτρεφόμενα ψάρια είναι ότι είναι πιο ‘’καθαρά’’ σε σύγκριση με τα αντίστοιχα φρέσκα. Ωστόσο ορισμένα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας εκτίθενται σε τοξικές ουσίες όπως τα αντιβιοτικά, ενώ παράλληλα δεν υπόκεινται σε ελέγχους. Οι ουσίες αυτές ενδέχεται να δημιουργήσουν πρόβλημα κυρίως σε ομάδες υψηλού κινδύνου όπως είναι οι έγκυες και οι θηλάζουσες.
Εν κατακλείδι: Η διατροφική αξία του ψαριού είναι αναμφισβήτητη. Είτε επιλέξεις τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας είτε τα άγρια, φρόντισε να τα εντάξει 1-2 φορές στο εβδομαδιαίο διαιτολόγιό σου για να επωφεληθείς απο τα πολλαπλά οφέλη τους.
