Διατροφή και κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη: Ποια η μεταξύ τους σχέση;

Η κατάθλιψη κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης επηρεάζει το 15%-21% των γυναικών παγκοσμίως. Σύμφωνα με μελέτες, είναι πιθανό να επηρεάσει την γέννα αλλά και την ανάπτυξη των παιδιών. Δεν είναι λίγες επίσης οι φορές που οι επιστήμονες συσχετίζουν την κατάθλιψη με την επιλόχειο κατάθλιψη.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η έρευνα έχει στραφεί στη διατροφή ως παράγοντα κινδύνου που συμβάλλει στις προκλήσεις της ψυχικής υγείας. Είναι γεγονός πως οι περισσότερες έγκυες γυναίκες δεν τηρούν τις διατροφικές οδηγίες, σύμφωνα με μια διαχρονική μελέτη.

Επεξεργασμένα τρόφιμα και διατροφή

Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα (ultra-processed foods- UPF) κατασκευάζονται χημικά και περιέχουν πρόσθετα για τη βελτίωση της διάρκειας ζωής, καθώς και πρόσθετη ζάχαρη και αλάτι. Είναι σημαντικό ότι έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε βασικά μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες και μέταλλα).

Η κατανάλωση τέτοιου είδους τροφών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει συνδεθεί με προβλήματα στην ψυχική υγεία των παιδιών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα  είναι η  κατάθλιψη, το άγχος, η υπερκινητικότητα και η διάσπαση προσοχής.

Μια μελέτη  που πραγματοποιήθηκε στη Βραζιλία δείχνει ότι τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα (UPF) αντιπροσώπευαν τουλάχιστον το 30%  της ημερήσιας διατροφικής πρόσληψης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αντικαθιστώντας τις πιο υγιεινές επιλογές.

Οφέλη της υγιεινής διατροφής στην κατάθλιψη κατά την εγκυμοσύνη

Η αύξηση θρεπτικών συστατικών όπως βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία στη μητρική δίαιτα και η μείωση της κατανάλωσης UPFs θα μπορούσε να βελτιώσει την ψυχική υγεία της μητέρας και του βρέφους. Η καλή διατροφή μπορεί να έχει εφ’όρου ζωής οφέλη για τους απογόνους. Αν λοιπόν είσαι έγκυος και δεν είσαι σίγουρη για την καταλληλότητα της διατροφής σου την περίοδο αυτή, συμβουλέψου έναν καταρτισμένο διαιτολόγο-διατροφολόγο.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που αποδεικνύουν ότι η αλλαγή διατροφής από μόνη της μπορεί να μην είναι επαρκής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων ψυχικής υγείας. Η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί επίσης ν’ αποδειχτεί σημαντική για την αντιμετώπιση των διατροφικών αναγκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Μικροθρεπτικά συστατικά ως θεραπεία της προγεννητικής κατάθλιψης

Απο την πιο μεγάλη μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα απο το 2017-2022 εξάγουμε τα εξής συμπεράσματα:

Στη μελέτη συμμετείχαν 88 γυναίκες στο 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους που ανέφεραν μέτρια συμπτώματα κατάθλιψης. Κατανεμήθηκαν τυχαία σε 2 ομάδες, για να λάβουν είτε 12 κάψουλες (τέσσερα χάπια, τρεις φορές την ημέρα) ενός συμπληρώματος μικροθρεπτικών συστατικών ευρέως φάσματος ή ένα  φάρμακο placebo που περιείχει ιώδιο και ριβοφλαβίνη για μια περίοδο 12 εβδομάδων.

Οι δόσεις μικροθρεπτικών συστατικών ήταν γενικά μεταξύ της συνιστώμενης διατροφικής δόσης και του ανώτερου ανεκτού επιπέδου.

Με βάση τις αξιολογήσεις που προέκυψαν:

  • Τα μικροθρεπτικά συστατικά βελτίωσαν σημαντικά τη συνολική ψυχολογική λειτουργία σε σύγκριση με το placebo.
  • Οι γυναίκες που έλαβαν τα μικροθρεπτικά συστατικά παρουσίασαν  βελτιώση στον ύπνο και τη συνολική καθημερινή λειτουργία, σε σύγκριση με τους αυτές που έλαβαν placebo.
  • Είναι σημαντικό ότι δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ των ομάδων στις αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες
  • Οι αναφορές αυτοκτονικών σκέψεων μειώθηκαν κατά τη διάρκεια της μελέτης και για τις δύο ομάδες.
  • Οι εξετάσεις αίματος επιβεβαίωσαν αυξημένα επίπεδα βιταμινών (βιταμίνη C, D, B12) και λιγότερες ανεπάρκειες στην ομάδα των μικροθρεπτικών συστατικών.

Τα μικροθρεπτικά συστατικά ήταν ιδιαίτερα χρήσιμα για τις γυναίκες με χρόνιες προκλήσεις ψυχικής υγείας και εκείνες που είχαν λάβει ψυχιατρικά φάρμακα στο παρελθόν. Όσες είχαν ηπιότερα συμπτώματα βελτιώθηκαν με ή χωρίς τα μικροθρεπτικά συστατικά, γεγονός που υποδηλώνει ότι η γενική φροντίδα και παρακολούθηση μπορεί να επαρκεί για ορισμένες