H κατάθλιψη και η παχυσαρκία είναι καταστάσεις που μας απασχολούν ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Tείνουν ν΄αποκτήσουν διαστάσεις επιδημίας και σχετίζονται με πολυάριθμες επιπλοκές στην υγεία, όπως η υπέρταση, η στεφανιαία νόσος, η αυξημένη θνησιμότητα, ο σακχαρώδης διαβήτης, το έμφραγμα του μυοκαρδίου και η καρδιακή ανεπάρκεια. Μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι (στην Αμερική το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 60%) και η κατάθλιψη είναι μία απο τις πιο κοινές ψυχιατρικές διαταραχές. Υπάρχει άραγε κάποια σύνδεση μεταξύ τους και αν ναι, πώς συνδέονται κατάθλιψη και παχυσαρκία;
Σύνδεση κατάθλιψης και παχυσαρκίας
Μελέτη απο τη Γαλλία που παρακολούθησε περισσότερους απο 9000 ηλικιωμένους για 10 χρόνια επιβεβαιώνει ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με την κατάθλιψη. Όπως φαίνεται, υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ των 2 παθήσεων.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι κατάθλιψη και παχυσαρκία αλληλοτροφοδοτούνται.
Κατάθλιψη που οδηγεί σε παχυσαρκία
- Όταν πάσχει κανείς απο κατάθλιψη η χαμηλή ενέργεια και το σχεδόν ανύπαρκτο κίνητρο που διαθέτει το άτομο, μπορεί να μεταφραστούν σε λιγότερη δραστηριότητα και άσκηση. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι η αύξηση βάρους.
- Τα άτομα με κατάθλιψη μπορεί να παρουσιάσουν αύξηση βάρους εξαιτίας της φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνουν. Μελέτες δείχνουν ότι η κατάθλιψη μπορεί να συσχετιστεί με την υπερκατανάλωση τροφής και τις ανθυγιεινές τροφές. Με την πάροδο του χρόνου είναι πολύ πιθανό οι παραπάνω συμπεριφορές να οδηγήσουν σε παχυσαρκία.
Σύμφωνα με τα κέντρα ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων (CDC), περίπου το 43% των ενηλίκων με κατάθλιψη έχουν και παχυσαρκία. Ομοίως, τα παιδιά με κατάθλιψη έχουν συχνά υψηλότερο ΔΜΣ απο τα παιδιά που δεν έχουν. Σε μία μελέτη του 2002 εντοπίστηκε ότι τα παιδιά με κατάθλιψη είχαν περισσότερες πιθανότητες ν΄αναπτύξουν παχυσαρκία.
Παχυσαρκία που οδηγεί σε κατάθλιψη
- Η παxυσαρκία απο τη μεριά της επηρεάζει τα μέρη του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τη διάθεση. Συχνά συνδέεται με συναισθηματικά ζητήματα όπως το άγχος, η λύπη και η κατάθλιψη. Πρόσφατη μετανάλυση καθιστά σαφές ότι άτομα με παχυσαρκία είχαν 55% περισσότερες πιθανότητες ν΄ αναπτύξουν κάποια στιγμή στη ζωή τους κατάθλιψη.
- Η παχυσαρκία απο μόνη της είναι ικανή να δημιουργήσει προβλήματα στη σωματική υγεία όπως δυσλιπιδαιμία, πόνο στις αρθρώσεις, διαβήτη και υπέρταση. Οι καταστάσεις αυτές με τη σειρά τους αποτελούν παράγοντες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση κατάθλιψης.
Στην περίπτωση που συνυπάρχουν κατάθλιψη και παχυσαρκία, εκεί καθίσταται αρκετά δυσκολότερο να σπάσει κανείς τα δεσμά.
Επίδραση άγχους στην παχυσαρκία και την κατάθλιψη
Το χρόνιο άγχος επηρεάζει και τις 2 καταστάσεις. Στην παχυσαρκία συχνά λειτουργεί ως πυροδοτικός μηχανισμός ενός υπερφαγικού επεισοδίου. Δεν είναι λίγες οι φορές που καταναλώνουμε φαγητό σε αντίδραση σε κάποιο συναίσθημα και όχι γιατί πεινάμε πραγματικά. Όσον αφορά την κατάθλιψη, υπάρχουν δεδομένα που συνδέουν στρεσογόνα γεγονότα (όπως για παράδειγμα ο εκφοβισμός και τα πειράγματα σ΄έναν υπέρβαρο ή παχύσαρκο έφηβο) με την κατάθλιψη.
Συμπερασματικά: Η σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και κατάθλιψης είναι ιδιαίτερα περίπλοκη. Δεν είναι ξεκάθαρο που λειτουργεί αυτός ο φαύλος κύκλος, αλλά είναι σαφές ότι η παχυσαρκία και η κατάθλιψη συνδέονται. Για χρόνια οι ερευνητές δίσταζαν να συνδέσουν τις 2 αυτές παθήσεις αλλά τα αποτελέσματα τελευταίων μελετών δείχνουν μέγαλη συνάφεια. Σήμερα είναι κατανοητό ότι η παχυσαρκία μπορεί ν’ αυξήσει τον κίνδυνο για κατάθλιψη και το αντίστροφο. Η πολύπλευρη προσέγγιση και η στενότερη συνεργασία μεταξύ ειδικών διαφορετικών ειδικοτήτων, με στόχο την αντιμετώπιση των σωματικών και συναισθηματικών αναγκών, μπορεί να οδηγήσει στην πρόληψη και τελικά να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης κατάθλιψης και παχυσαρκίας.
